Gorymbil am Heddwch

A ddatganwyd gan Iolo Morganwg ger bron Beirdd Ynys Prydain yng Ngorsedd Gyfarch ar Fryn Dinorwig yn Arfon
ac yn yr Alban Elfed,
pan oedd Oed Crist yn 1799.

Blin ym mhob cwr, cyflwr caeth,
Ein byd gan anwybodaeth.
Drwg a’i dras dewisasom,
Ar ddaioni ffroeni’n ffrom.
Dewis, nid golau diwall
Yn nhes dydd, ond nos y dall,
Rhyfel yn gawr sy’n rhwyfaw
Fal tonnau’r aig, fal draig draw;
A’i ddefawd iddo’n ddifyr
Bod dros ei draed mewn gwaed gwŷr.
Ar ben pob cam rhy’r fflam fflwch;
Gwae’r eiddil a gâr Heddwch!

Er maint ein gwae mae i’n mysg
A gâr Hedd, a gair Addysg.
Er maint budredd llygredd lwyr,
Yma soniant am synnwyr
A diball wawl cydwybod,
Gair ei Naf, y Gwir a’i nod.

Dyred, o Dangnef dirion,
Ac â’th gais a’u llais yn llon.
O’n beiau (drwg yw’r bywyd)
I’r iawn bwyll arwain y byd.

Dangos dy ben ysblennydd
O’th nef, O Dangnef, i’n dydd.
Llef gadarn sy’n galw arnad
Yn glaer o bob cwr o’n gwlad.
Dyred, mae’r doeth yn d’aros
Mal claf am yr haf a’i ros,
Tro’n ôl wrth arch ein dolef
I’n daear ni o dir nef.